Një hulumtim i ri po hedh dritë mbi mënyrën se si mikrobet që hyjnë në trupin e foshnjës në ditët e para pas lindjes ndikojnë në shëndetin e saj për gjithë jetën.

Në laboratorin e patologjisë në spitalin “Queen’s” në Londër, studiuesit kanë analizuar mijëra mostra të jashtëqitjeve të foshnjave, të mbledhura me kujdes nga prindërit pjesëmarrës në projektin “Baby Biome”. Ky studim përfshiu 3,500 foshnja të lindura midis viteve 2016–2017 dhe zbuloi rezultate mahnitëse mbi rolin e mikrobiomës së zorrëve në zhvillimin e njeriut.

Sipas profesorit Nigel Field nga Universiteti “College London”, foshnjat lindin praktikisht sterile dhe vetëm pas 3-4 ditësh trupi i tyre fillon të kolonizohet nga mikrobet. “Është një moment i jashtëzakonshëm për sistemin imunitar, sepse për herë të parë trupi vjen në kontakt me botën mikrobiale,” shpjegon ai.

Këto mikrobe — baktere, kërpudha dhe viruse — formojnë mikrobiomën e zorrëve, e cila luan rol kyç në shëndetin afatgjatë. Përveç ndihmës në tretje dhe prodhimin e vitaminave, ato mbrojnë trupin nga patogjenët dhe ndikojnë pozitivisht edhe në sëmundje mendore si ankthi apo depresioni.

Nga ana tjetër, një mikrobiomë “e pashëndetshme” lidhet me sëmundje si diabeti, obeziteti, sëmundjet e zemrës dhe kanceri i zorrës së trashë.

Si ndikon mënyra e lindjes në shëndetin e foshnjës

Studiuesit zbuluan se mënyra e lindjes ka ndikim të madh në llojin e baktereve që kolonizojnë zorrët e foshnjës. Fëmijët e lindur natyrshëm përfitojnë nga mikrobet e nënës, ndërsa ata të lindur me prerje cezariane shpesh kanë më pak lloje të dobishme bakteresh.

Një nga bakteret më të rëndësishme është Bifidobacterium longum, që duket se mbron foshnjat nga infeksionet e frymëmarrjes në vitet e para të jetës. Sipas Field, “foshnjat që kishin këtë bakter ishin dy herë më pak të rrezikuara nga infeksionet respiratore krahasuar me të tjerat”.

Ky zbulim mund të shpjegojë pse foshnjat e lindura me prerje cezariane kanë më shumë gjasa të zhvillojnë alergji, astmë apo çrregullime autoimune.

“Një fytyrë plot me baktere të mira”

Ekspertët theksojnë se bakteret që vendosen në trupin e foshnjës gjatë lindjes janë thelbësore për formimin e sistemit imunitar. “Kur foshnja lind, ajo kalon shumë afër traktit tretës të nënës — pra, në njëfarë mënyre, merr ‘një fytyrë plot me baktere të mira’,” shpjegon Steven Leach, nga Universiteti i New South Wales.

Këto baktere ndihmojnë trupin të mësojë të dallojë mes mikrobeve të rrezikshme dhe atyre të padëmshme, si dhe të zhvillojë tolerancë ndaj ushqimeve.

Zgjidhjet e mundshme për të ndihmuar foshnjat

Shkencëtarët po shqyrtojnë mundësinë e ndërhyrjeve “mikrobiale precize” për të ndihmuar foshnjat, sidomos ato të lindura me prerje cezariane. Një praktikë e diskutuar është “vaginal seeding”, ku lëngu vaginal i nënës vendoset në lëkurën e foshnjës për të transmetuar mikrobet, por kjo mbart rreziqe infeksioni.

Një tjetër mundësi janë transplantet fekale, ku një pjesë e florës bakteriale të nënës transferohet te foshnja, por edhe kjo metodë mbetet eksperimentale.

Ndërkohë, probiotikët po konsiderohen si mënyra më e sigurt dhe efikase për të ndihmuar zhvillimin e një mikrobiome të shëndetshme, veçanërisht për foshnjat e lindura para kohe. Megjithatë, studiuesit theksojnë se çdo ndërhyrje duhet të jetë e personalizuar.

“E ardhmja do të jetë mjekësia mikrobiale e personalizuar – ku trajtimet do të përshtaten sipas gjenetikës, ushqimit dhe imunitetit të çdo foshnje,” përfundon studiuesja Archita Mishra nga Universiteti i Sidneit.