Evropa po përballet me një kthesë të re të realitetit: përgatitjet për konflikte të mundshme po kthehen në prioritet. Nga stoqet ushqimore deri tek stërvitjet për evakuim masiv, shumë shtete po lëshojnë udhëzime të reja për qytetarët e tyre në rast lufte apo emergjencash të tjera.

-Komisioni Evropian ka rekomanduar që çdo familje të ketë rezerva për të paktën 72 orë – ushqime, ujë, barna e sende të domosdoshme. Qëllimi? Të krijohet një kulturë e qëndrueshmërisë dhe përgatitjes.

Gjermania ka përditësuar udhëzuesin për mbrojtje të përgjithshme, ku përshkruhen ndryshimet që do të sillte një konflikt në jetën e përditshme.

-Suedia ka shpërndarë një broshurë të titulluar “Nëse vjen kriza apo lufta”, ku qytetarët mësojnë si të reagojnë ndaj alarmit, ku të strehohen dhe si të kujdesen për veten dhe fëmijët.

- Finlanda, që ka kufirin më të gjatë me Rusinë, është një shembull unik: që nga vitet ’50, ndërtimi i strehimoreve nën ndërtesa është i detyrueshëm. Sot, ato mund të strehojnë deri në 4.8 milionë njerëz nga 5.6 milionë sa ka vendi.

E gjitha kjo po ndodh në një kohë kur udhëheqësit evropianë janë gjithnjë e më të shqetësuar për mundësinë që konflikti në Ukrainë të zgjerohet. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ka theksuar se “është koha për një mënyrë të re të të menduarit – si në kohë lufte.”

Por a po e marrin qytetarët seriozisht këtë situatë?

Ekspertët paralajmërojnë për rrezikun që udhëzimet të shpërfillen, sidomos në vende ku kërcënimi nuk ndihet aq afër. Ndërsa vende si Finlanda dhe shtetet baltike e kanë të rrënjosur ndjenjën e rrezikut nga historia, shtete të tjera si Portugalia, Italia dhe Britania e Madhe janë më pak të përfshira emocionalisht.

Për shembull, gjatë Luftës së Ftohtë (Cold War), Britania kishte një fushatë të quajtur “Protect and Survive”, me udhëzime për mbrojtje nga sulmet bërthamore – që sot shihen me dozë humori për shkak të disa këshillave të çuditshme si lyerja e dritareve me bojë të bardhë për të reflektuar nxehtësinë nga shpërthimi.

 Por sot, përgatitjet janë më realiste, duke përfshirë edhe aspektin psikologjik: si të përballojmë frikën, si t’u flasim fëmijëve dhe si të përballojmë pasiguritë.