Një studim i ri ka zbuluar se guri i runës më i vjetër në botë, i gjetur në vitin 2023, është pjesë e një pllake shumë më të madhe, e cila mund të ketë rreth 2000 vjet. Kjo zbulesë është një hap i madh për studiuesit që po punojnë për të deshifruar këtë shkrim misterioz, i cili ka mbetur enigmë për shumë kohë.

Guri, i cili është zbuluar nga një ekip arkeologësh në Norvegjinë lindore, ka tërhequr vëmendjen e shkencëtarëve për shkak të përmbajtjes së tij të lashtë dhe rëndësisë historike. Fragmentet e gjetura deri tani janë pjesë e një pllake më të madhe dhe studiuesit tani janë duke u përpjekur të ribashkojnë ato, duke hedhur dritë mbi origjinën dhe përdorimin e shkrimit runik. Ky shkrim, i përdorur nga popujt gjermanikë pas Krishtit, është një nga format e para të shkrimit në këtë rajon dhe ka mbetur në përdorim deri në mesjetën e vonë.

Runet ishin blloqet ndërtuese të shkrimit të parë gjermanik, dhe besohet se ato janë frymëzuar nga alfabeti romak, megjithatë, origjina e saktë e tyre dhe mënyra se si ato u përdorën kanë mbetur të paqarta. Shkencëtarët e Muzeut të Historisë Kulturore të Universitetit të Oslos thonë se fragmentet e gjetura mund të ofrojnë të dhëna të reja dhe mund të ndihmojnë për të zbuluar kush i gdhendi ato dhe çfarë mesazhi mund të mbajnë.

Gurët e gdhendur me runa janë gjetur shpesh në të gjithë Skandinavinë, duke mbajtur mesazhe të fuqishme, si ato për mbretëreshat vikinge ose paralajmërime për ndryshime të mundshme klimatike. Megjithatë, shumë prej këtyre gurëve janë nga periudha e vikingëve (rreth 800-1050 pas Krishtit), dhe ekzistojnë shumë pak shembuj të runave më të hershme.

Zbulimi i kësaj pjese të gurit të runës ishte i pari në vitin 2021, kur arkeologët, gjatë një gërmimi në një vendvarrim të lashtë, gjetën copat e gurëve me shkrime runike. Si puna e gërmimeve ka vazhduar, janë zbuluar edhe fragmente shtesë të gurëve të mbuluar me runa, që kanë ngjallur shpresat për ribashkimin e këtij guri të vjetër.

Ekipi hulumtues publikoi gjetjet e reja më 3 shkurt të këtij viti në revistën shkencore Antiquity. Kjo do të mund të ndihmojë në përcaktimin e më shumë informacionit mbi përdorimin dhe kuptimin e shkrimit të hershëm runik, një nga enigmave më të mëdha të historisë së shkrimit gjermanik.