Një zbulim befasues, i bërë publik në korrik, se shkëmbinjtë metalikë me sa duket po prodhonin oksigjen në shtratin e detit të Oqeanit Paqësor, ku asnjë dritë nuk mund të depërtojë, shkaktoi një shpërthim shkencor.

Hulumtimet fillestare sugjeruan se nyjet me madhësi të patates, të pasura me metale, të gjetura kryesisht 4,000 metra (13,100 këmbë) nën sipërfaqe në Zonën Clarion-Clipperton, lëshonin një ngarkesë elektrike, duke ndarë ujin e detit në oksigjen dhe hidrogjen përmes elektrolizës. Ky fenomen natyror, i paprecedentë, sfidon idenë se oksigjeni mund të prodhohet vetëm nga rrezet e diellit përmes fotosintezës.

Andrew Sweetman, një profesor në Shoqatën Skoceze të Mbretërisë së Bashkuar për Shkencën Detare, i cili ishte pas zbulimit, ka filluar një projekt tre-vjeçar për të hetuar më tej prodhimin e oksigjenit "të errët". Sweetman dhe ekipi i tij po përdorin pajisje të personalizuara të pajisura me sensorë që mund të vendosen në thellësi deri në 11,000 metra (36,089 këmbë). Fondacioni Nippon po financon projektin kërkimor me një shumë prej 2.7 milionë dollarësh (2.2 milionë paund), i cili u njoftua të premten.

Në një konferencë shtypi në Shtëpinë e Skocisë, Fondacioni Nippon dhe Shoqata Skoceze për Shkencën Detare njoftuan nisjen e këtij projekti kërkimor. Gjatë konferencës, ishin të pranishëm  Nick Owens dhe Andrew Sweetman nga SAMS, si dhe Yohei Sasakawa, kryetar i The Nippon Foundation.

Zbulimi i oksigjenit të errët tregoi sa pak dihet për oqeanin e thellë dhe Zonën Clarion-Clipperton (CCZ), në veçanti. Ky rajon po eksplorohet për minierat e metaleve të rralla në det të thellë që gjenden në nyjet e shkëmbinjve, të cilat janë formuar gjatë miliona viteve. Metalet e tilla luajnë një rol kyç në teknologjitë e reja dhe të gjelbra.

“Zbulimi ynë i oksigjenit të errët ishte një ndryshim paradigme në të kuptuarit tonë për thellësinë e detit dhe, potencialisht, jetën në Tokë. Megjithatë, ai shkaktoi më shumë pyetje sesa përgjigje,” tha Sweetman në një lajm. Ai është udhëheqësi i grupit të ekologjisë dhe biogjeokimisë në shtratin e detit të institucionit të tij. “Ky hulumtim i ri do të na mundësojë të hetojmë disa nga këto pyetje shkencore.”

Sweetman shtoi se qëllimi fillestar i projektit të ri është të përcaktohet nëse prodhimi i oksigjenit të errët përsëritet në zona të tjera të CCZ, ku mund të gjenden nyjet, dhe më pas të zbulohet saktësisht se si po prodhohet oksigjeni.

Një kuptim më i thellë i fenomenit mund të ndihmojë gjithashtu shkencëtarët e hapësirës për të kërkuar jetë përtej Tokës, shtoi ai.//CNN