Një studim masiv i psikologjisë tregon se si lidhen ndërmjet veti personaliteti dhe inteligjenca

Një studim i ri gjithëpërfshirës jep prova se tiparet e ndryshme të personalitetit dhe aftësitë njohëse janë të lidhura. Kjo do të thotë se nëse dikush është i zoti në një detyrë të caktuar që e njeh, mund të japë sugjerime për tiparet e personalitetit të tij, dhe anasjelltas.

Për shembull, të jesh i aftë në matematikë tregon se ke një qasje më mendje hapur ndaj ideve të reja, por mund të shoqërohet edhe me nivele më të ulëta të mirësjelljes. Këto lidhje mund të ndihmojnë në kuptimin se pse njerëzit janë të ndryshëm në mënyrën se si mendojnë dhe veprojnë.

Hulumtimi është botuar në Proceedings of the National Academy of Sciences.

Si tiparet e personalitetit, ashtu edhe aftësitë njohëse janë të njohura për të parashikuar sjellje të ndryshme të rëndësishme, rezultate, preferenca, e madje edhe faktorë të lidhur me shëndetin. Megjithatë, pavarësisht nga rëndësia e tyre individuale, ndërveprimet dhe lidhjet midis këtyre dy fushave kanë qenë relativisht pak të studiuara. Studiuesit donin të dinin se si ndodh “komunikimi” në mes të personalitetit dhe inteligjencës.

"Tiparet e personalitetit dhe aftësitë njohëse janë shtylla të individualitetit," tha bashkëautori i studimit Kevin C. Stanek.

“Hartografimi i arkitekturës së marrëdhënieve personalitet-inteligjencë zhbllokon edhe modele të rrënjosura thellë në diversitetin njerëzor. Duke u dhënë shkencëtarëve, edukatorëve dhe politikëbërësve një hartë me rezolucion të lartë të marrëdhënieve personalitet- aftësi, ky studim na fton të mendojmë më shumë rreth potencialit njerëzor", ka thënë Stanek.

Studimi thotë se:

“Hapja ndaj Përvojës” përshkruan nëse dikush është i hapur ndaj ideve të reja ose preferon gjëra të njohura.

“Ndërgjegjja” përshkruan se sa i organizuar dhe i përgjegjshëm është dikush.

“Ekstraversioni” përshkruan nëse dikush është i distancuar dhe i pëlqen të jetë pranë të tjerëve, ose nëse preferon të kalojë kohën vetëm.

“Kënaqësia” përshkruan se sa mirëdashës dhe bashkëpunues është dikush me të tjerët. Së fundi, “Neuroticizmi” pasqyron se sa shumë dikush përjeton emocione negative si shqetësimi ose trishtimi.

Tiparet e lidhura me “hapjen” ishin të lidhura pozitivisht me aftësitë njohëse. Tiparet e lidhura me “intelektin” (si kurioziteti dhe idetë) ishin të lidhura pozitivisht me aftësitë njohëse, veçanërisht aftësitë verbale dhe sasiore. Tiparet e lidhura me përvojën (si fantazia dhe estetika) kishin korrelacione më të dobëta me aftësitë njohëse.

Tiparet e lidhura me pajtueshmërinë, të lidhura me marrëdhëniet me të tjerët, kishin marrëdhënie më të dobëta me aftësitë njohëse. Megjithatë, aspektet e dhembshurisë dhe mirësjellja treguan modele të dallueshme. Dhembshuria lidhej pozitivisht me aftësitë njohëse, ndërsa mirësjellja ishte e lidhur negativisht.

Gjetjet janë rezultat i punës së shumë viteve. Megjithatë studiuesit kanë bërë të ditur se këto gjetje që kanë bërë në lidhje me personalitetin janë shumë të ngjashme me ato gjetje që janë bërë në dekadat e fundit.

"Është për t'u habitur që metodat e përdorura sot janë në thelb të njëjta me ato të përdorura 100 vjet më parë për të studiuar personalitetin (pra, kryesisht njerëzit që u përgjigjen pyetjeve se sa i përshkruan një deklaratë) dhe aftësinë njohëse (pra, kryesisht njerëzit që llogarisin numrat, përcaktimin e fjalëve dhe manipulimin e formave dhe modeleve)", tha studiuesi për PsyPost.

"Metodat novatore si sensorët, shkarkimi dixhital dhe IA gjeneruese do të japin perspektiva të përparuara mbi tema të vjetra, të tilla si personaliteti dhe inteligjenca, por duke shumëfishuar volumin e të dhënave, duke rritur saktësinë dhe duke reduktuar përpjekjet dhe koston e tyre."